وجوه سیاسی امام‌شناسی ناصرخسرو
نویسندگان
چکیده مقاله:
در این مقاله برآنیم تا با تشریح مبانی نوافلاطونی امام‌شناسی ناصرخسرو قبادیانی، حکیم برجسته اسماعیلی سده پنجم هجری و مقایسه آن با برخی مفروض‌های بنیادین اندیشه یونانی که در فلسفه فلوطین در مقام بنیادگذار فلسفه نوافلاطونی بازتاب یافته است، به یک نتیجه‌گیری در حوزه اندیشه سیاسی دست یازیم؛ بنابراین منظر اصلی ما در این بررسی، منظری سیاسی است نه فلسفی ـ کلامی. به این اعتبار تلاش ما توضیح امام‌شناسی ناصرخسرو با تأکید بر وجوه سیاسی تفکر وی خواهد بود. این بررسی نشان خواهد داد که به‌رغم وام‌داری امام‌شناسی ناصرخسرو به فلسفه نوافلاطونی، تفکر اسماعیلی ناصرخسرو ناسازگاری‌های بنیادینی با فلسفه نوافلاطونی دارد. ناسازگاری‌هایی که از حیث بحث در اندیشه سیاسی واجد کمال اهمیت‌اند. فلسفه نوافلاطونی در عین اینکه هیچ دعوی‌ای نسبت به اقتدار و مرجعیت پیشینی فیلسوف نوافلاطونی ندارد، بر فضایل مدنی به عنوان مرحله نخست حصول رستگاری و سعادت تأکید می‌کند. این در حالی است که امام اسماعیلی ناصرخسرو واجد کیفیتی منحصربه‌فرد و یگانه، یعنی همان دانش باطنی است که از طریق آن، هم صاحب اقتدار دنیوی است و هم مرجعیت اخروی. از سوی دیگر در پس امام‌شناسی ناصرخسرو، به دلایلی که خواهد آمد، دغدغه‌ای اساساً شرقی یا به تعبیری ایرانی نهفته و آن ضرورت وجود فردی است که همزمان سعادت این‌جهانی و رستگاری آن‌جهانی را به ارمغان می‌آورد.
منابع مشابه
وجوه بلاغت در دو قصیدهء ناصرخسرو
ناصرخسرو شاعری بزرگ است که اشعار و آثارش در بیان کلام و فلسفه و عقاید دینی است، این شاعر بزرگ با عنصر خیال و وجوه بلاغت به اندیشه های دشوارکلامی و فلسفی، لباس نرم و لطیف سخن منظوم را پوشانیده است. مفاهیم عقلانی درکلام ناصر خسرو با هنرمندی او در بهره گیری از تشبیه و استعاره و صور خیال به وجوه و تصاویر زیبای حسی و ملموس مبدل گردیده اند. شور و حیات و تازگی درکلام و سخن ناصرخسرو ویژگی دیگری است که ...
متن کاملوجوه بلاغت در دو قصیدهء ناصرخسرو
ناصرخسرو شاعری بزرگ است که اشعار و آثارش در بیان کلام و فلسفه و عقاید دینی است، این شاعر بزرگ با عنصر خیال و وجوه بلاغت به اندیشه های دشوارکلامی و فلسفی، لباس نرم و لطیف سخن منظوم را پوشانیده است. مفاهیم عقلانی درکلام ناصر خسرو با هنرمندی او در بهره گیری از تشبیه و استعاره و صور خیال به وجوه و تصاویر زیبای حسی و ملموس مبدل گردیده اند. شور و حیات و تازگی درکلام و سخن ناصرخسرو ویژگی دیگری است که ...
متن کاملبررسی افکار سیاسی- انتقادی ناصرخسرو قبادیانی
ناصرخسرو اصیل ترین شخصیت ادبی قرن پنجم هجری است. او به گفتۀ خودش تا حدود چهل و سه سالگی دبیر پیشه و متصرف در اموال و اعمال سلطانی بوده و زندگی توأم با عیش و رفاهی داشته است. در این هنگام در افکارش تغییری حاصل می شود و تصمیم به سفر حج می گیرد، و سفر هفت ساله ای را به سوی دیار مغرب می آغازد، که در اثنای آن چهار بار حج می گذارد و ایران و ارمنستان و شام و مصر و تونس و سودان و جزیره العرب را سیاحت م...
متن کاملوجوه سیاسی آزادی در کلام معتزله
قائلین به عدل و توحید بویژه معتزله ،موضوع آزادی و اختیار انسان را در سه موضوع بررسی کردهاند: - روابط انسانها با یکدیگر؛ - روابط طرفینی و پیچیده جامعهای که انسان در آن زندگی می‌کند؛ - سلطه سیاسی که بر این جامعه حکومت می‌کند. و این، اضافه بر ارتباط انسان آزاد و مختار با ذات الهی میباشد. معتزله ارزش آزادی را در قبال «احداث و خلق افعال» قرار دادهاند. در نظر آنان آزادی و اختیار انسان تنها در حیط...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره دوره پنجم شماره شماره 4
صفحات -
تاریخ انتشار 2010-11-30
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023